Tajemniczy poszukiwacze skarbów ziemi, zwani Walonami, wpłynęli na rozwój podkarkonoskich miejscowości i życie późniejszych mieszkańców. Podążając śladami Walonów...
Zbudowany pod koniec XIX wieku dom, po adaptacji, od 1994 roku mieści Muzeum Karkonoskie z ekspozycją stałą poświęconą twórczości i życiu pisarzy.
„Pewnego dnia podczas górskiej wędrówki dostrzegłem z wysoka ową dolinę i pomyślałem sobie, że dobrze byłoby wybudować tutaj dom. Zachwycony i olśniony tym pomysłem zszedłem w dół przez lasy, zbiegłem ścieżką wśród łąk i w ciągu kilku godzin załatwiłem kupno wiejskiego domu z przynależnym gruntem, łąką, z bukowym gajem i źródełkami...” – tak wspominał to miejsce Gerhart Hauptmann.
W 1890 roku stary, wiejski dom stał się rodzinną ostoją i miejscem pracy twórczej dwóch wybitnych pisarzy – braci Carla i Gerharta Hauptmannów.
Gerhart Hauptmann (1862–1946) – „ojciec niemieckiego dramatu naturalistycznego”, laureat literackiej Nagrody Nobla (1912). W Szklarskiej Porębie stworzył swoje największe dzieła, m.in. Tkacze, Futro bobrowe, Woźnica Henschel, Wniebowzięcie Hanusi czy Kolega Crampton.
Carl Hauptmann (1858–1921) – filozof, biolog, poeta i dramatopisarz. Zasłynął przede wszystkim dzięki Księdze Ducha Gór, opowiadającej o dziewięciu przygodach legendarnego władcy Karkonoszy.
Dom braci Hauptmannów szybko stał się miejscem spotkań ludzi kultury i nauki z całej Europy. Z czasem przerodził się w centrum życia artystycznego, dając początek kolonii artystycznej w Szklarskiej Porębie.
Formalnie kolonia ukonstytuowała się po śmierci Carla Hauptmanna – w 1922 roku powstało Stowarzyszenie Artystów Św. Łukasza.
Dziś Dom Carla i Gerharta Hauptmannów nadal pełni rolę centrum kultury. Organizuje wystawy, plenery i wydarzenia artystyczne, współpracuje z Akademią Sztuk Pięknych we Wrocławiu oraz stowarzyszeniem „Nowy Młyn. Kolonia artystyczna”. Od 2005 roku Szklarska Poręba należy także do federacji EUROArt, zrzeszającej europejskie kolonie artystyczne.
Zwiedzający mogą zobaczyć kilka stałych ekspozycji, które przybliżają historię rodziny i lokalnej sztuki:
W królestwie Ducha Gór
Schronisko górskie
Gerhart Hauptmann i jego krąg towarzyski
Łukaszowcy – kolonia artystów
Carl Hauptmann i jego przyjaciele
Galeria Wlastimila Hofmana